Eerder schreven wij een uitgebreide blog over ons bezoek aan Wijngaard Aan de Breede Beek in het Gelderse Nijkerk. Aansluitend gingen we in gesprek met Henk Breugem, eigenaar van Aan de Breede Beek en in 2019 bekroond tot ‘Beste Wijngaardenier‘. Want hoe word je de beste wijngaardenier? En welke dromen zijn er dan nog na te jagen?
Zijn idee om een wijngaard te beginnen stamt al uit uit circa 1998, 1999. En dat maakt Breugem een van de pioniers van de Nederlandse wijn. “Ik kom uit een tuinbouwfamilie”, vertelt hij. “Maar de tuinbouw is allemaal industrie onder glas geworden en er zijn veel grondbesmettingen. In zo’n industriële omgeving wilde ik niet werken. Toen ben ik de geestelijke gezondheidszorg ingegaan, waar ik nu nog steeds werkzaam ben. Maar die oude wortel begon weer een beetje op te spelen en ik vond het toch wel erg fijn om iets met het groen te blijven doen.
“Maar ja, wat kun je met het groen doen dan?” Henk Breugem lacht. “Voor boswachter ben ik helaas niet opgeleid.. Maar toen kwam ik erachter dat het mogelijk was om in Nederland druiven te telen vanwege de nieuwe rassen. Dus toen dacht ik: dat zou het wel eens kunnen worden! Vervolgens ben ik op onderzoek uitgegaan bij de eerste generatie wijnbouwers in Nederland”. Deze zoektocht bracht hem bij de allereerste pioniers van de Nederlandse wijnbouw, onder andere bij Wijngaard De Linie in Maden, een van de oudste wijngaarden van Nederland. Na een voorzichtige, geslaagde, eerste stap om op een moestuincomplex wat planten neer te zetten ging Breugem op zoek naar meer grond om een stap verder te gaan. Die grond vond hij in Nijkerk, waar hij sinds 2010 twee hectare mag gebruiken van een groot familielandgoed. Wijngaard ‘Aan de Breede Beek’ was een feit. Het is een hele zoektocht geweest!
Inmiddels is het bedrijf uitgebouwd tot een waar familiebedrijf, waar iedereen een eigen rol speelt. De oudste zoon is stuurman op de grote vaart en doet graag het machinewerk als hij op de wijngaard is. De tweede, dochter Vera, is verantwoordelijk voor de sociale media en zoon Bart studeert biomedische wetenschappen. Zit er een opvolger tussen? Breugem ziet dat wel zitten. “Bart is ook erg goed in proeven en ruiken én hij heeft er interesse voor, dus het zou zomaar kunnen. Maar je weet het nooit daar moet je het ook niet voor doen.” De toekomst zal het uitwijzen…
Wat voor een soort wijn zou u nog willen maken?
“Met de Regent ben ik altijd wel bezig. Maar het doel is om er een nog vollere en stevigere wijn van te maken die tegelijkertijd ook zacht is. Dat proberen we dit jaar te bereiken door het toepassen van andere gist. Die zijn we de laatste jaren gaan toepassen en ze blijkt het heel erg goed te doen met de Regent. Daarom willen we nu de houtrijping niet één maar twee jaar doen. We hebben sinds dit jaar ook een nieuwe ‘ontsteler’, dat is een fantastisch apparaat! Dan heeft de wijn dus straks én de rondheid van de gist en geen harde tannine van de steeltjes plus 2 jaar houtrijping… ik verwacht er wel wat van!”
U bent al jaren bezig en al 17 jaar staan de stokken hier. U heeft in die tijd veel bereikt. Waarop bent u het meest trots?
Breugem lacht. “Dat is een goede vraag! Misschien wel dat ik hier nog sta en dat ik de moed onderweg niet heb opgegeven en heb doorgezet , want het is wel doorzetten, hoor! De laatste jaren waren goede, warme jaren maar er zijn zeker ook lastige jaren geweest. Ik heb zeker momenten gekend dat ik, terwijl ik in de stromende regen de Regent stond te plukken, bij mezelf dacht: wat moet dit worden? Dan ben je daar een heel jaar mee bezig geweest. Dan zakt de moed je wel eens in de schoenen en dan denk ik: waarom ben ik dit eigenlijk ooit gaan doen? Ik vraag me wel eens af: als ik het allemaal zou weten, zou ik het dan weer doen? Misschien niet, maar de andere kant is dat ik het ook nooit zou willen opgeven. Maar het is wel een hele uitdaging in dit klimaat. Om Stan Beurskens, onze adviseur met wijn maken, te citeren: “Wijn maken in Chili is niet zo’n kunst maar in Nederland is het een uitdaging door al die verschillende weersomstandigheden waar je mee te maken krijgt.” De komende maanden kan er nog van alles gebeuren.”
"Ik vraag me wel eens af: als ik het allemaal zou weten, zou ik het dan weer doen? Misschien niet, maar de andere kant is dat ik het ook nooit zou willen opgeven."
U heeft al zoveel bereikt en u heeft een prachtige wijngaard, maar als er nog één ding is dat u met uw wijngaard of met uw wijn nog echt zou willen bereiken, wat zou dat dan zijn?
“Dat is een brede vraag, ik denk dat ik daar elk jaar wel een antwoord op kan geven!” Het antwoord van het jaar 2020 is wederom heel praktisch. Henk Breugem is geen dromer maar een nuchtere wijnboer. “Dit jaar moeten de temperatuurvoelers worden vervangen”, vervolgt hij. “Deze worden gebruikt om de vergisting te controleren. Ze zijn nu 15 jaar oud en de eerste beginnen nu te sneuvelen, dus er vindt een overstap plaats naar een nieuwe generatie temperatuurregeling. Het is een kostbare aangelegenheid dus het is een stapsgewijs proces.”
Maar toch, ook een nuchter man als Henk Breugem laat zijn fantasie wel eens de vrije loop. Bij de vraag naar wat zijn droom is als wijngaardenier, dwalen zijn ogen af naar een aanpalend stuk weiland naast zijn wijngaard. “Ja, als je mijn droom vraagt en ik mijn wijnboerenhart zou laten spreken, dan zou ik zeggen: doe me dat stukje land er nog maar bij en nog een van die grote schuren.” “Komt daar dan de Pinot Gris?” vraag ik, refererend aan een eerdere opmerking van hem dat hij, als hij de ruimte had, die nog graag zou willen verbouwen. “Hahaha ja, ja, dan komt ie daar te staan. Tja… dat is toch wat je het liefst doet.”
Maar al snel keert de nuchterheid terug. “In de beperkingen schuilt echter ook weer de meester en daar zit ook de creativiteit en de kracht in. Nederlandse wijnboeren kunnen zich soms wel een beetje verliezen in de diversiteit, maar je kunt beter focussen op wat je hebt en daar goed in blijven dan dat je teveel gaat doen. Dat is ook de mening van Koen van der Plas (red. Maître-Sommelier bij Restaurant Kasteel Heemstede).” Een wijze les dus tussendoor van Wijngaardenier van het jaar 2019 aan de Nederlandse wijnbouwers.
Zelf is Wijngaard Aan De Breede Beek ook afgeslankt van zeven naar vijf druivensoorten. Past dat ook in die filosofie?
“Met vijf druivensoorten kan ik schakelen, anders raak je het overzicht en de verbinding kwijt. Het is toch hectiek in de oogstperiode en als je ze allemaal goed in proces wilt hebben dan hebben ze toch allemaal hun aandacht nodig. Als eenvoudige wijnboer zijnde is dit wel zo’n beetje het maximum.”
“Ik blijf liever focussen op wat ik nu heb om daarin goed en misschien elk jaar een stapje beter te worden dan dat ik nog meer heb en dan het risico loop de kwaliteit te verliezen, dat zou dan zonde zijn.”
“Het allerbelangrijkste”, besluit Breugem, “vind ik toch echt wel die bodem, dat moet toch echt helemaal goed zijn.” Met een opleiding bij soilfoodweb wil Breugem ook leren de compost goed op orde te krijgen. “Dat is zo duurzaam, en daar gaat het om. Het zijn lange processen en daar zijn we nog wel even mee bezig. Maar dat geeft niet, dat is wijnbouw!”
Meer informatie en contact
Wijngaard Aan de Breede Beek
Slichtenhorsterweg 69 B01
3862 NP Nijkerk
Tel: 06-44038128
[email protected]
